تعمیر جعبه دنده
تعمیر جعبه دنده
یکی از معیارهایی که برای خرید خودرو باید مد نظر قرار داد
گیربکسخودرو و نوع گیربکس آن می‌باشد.
گیربکس اتوماتیکیکی از دلایل اصلی خرید خودروهای جدید است که با بهبود شرایط برای رانندگی و رواج گیربکس اتوماتیک در چند سال اخیر همچنین تامین بودن قطعات و وجود متخصصین زبده در حوزه ی تعمیر گیربکس اتوماتیک یا جعبه دنده اتوماتیک شرایط مطلوبی فراهم شده است. البته دلایل دیگری هم هست که باعث می‌شود مردم بیشتر رو به این نوع
جعبه دندهبیاورند از جمله افزایش ترافیک شهری و مشکل کلاچ گیری بیش از حد در ترافیک که سختی و عوارض خاص خود را دارا می‌باشد و حتی راحتی رانندگی در جاده که همه این‌ها در کنار همدیگر موجب شده است تا مشتریان خودروهای با گیربکس اتوماتیک افزوده شود.
اما این ویژگی‌ها در گیربکس اتوماتیک به معنی برتری کامل نسبت به گیربکس دستی نیست، این نوع گیربکس‌ها هم ایرادات خاص خود را دارا می‌باشند مثلا هرزگردی یا خراب شدن توربین گیربکس (convertor) در نوع AT، تقه زدن، کم شتاب بودن نسبت به گیربکس دستی، مصرف سوخت بالاتر (به علت استفاده از توربین به جای دیسک و صفحه کلاچ)، تأخیر در تعویض دنده یا به هم ریختگی کامپیوتر گیربکس و بسیاری از مشکلات دیگر از جمله مشکلات این نوع از گیربکس‌ها است، البته همه این نکات منفی به نوع و شرکت سازنده گیربکس‌های اتوماتیک بستگی دارد، همان طور که خود ما هم می‌بینیم بعضی از جعبه دنده‌ها خرابی بسیار کمی‌نسبت به جعبه دنده‌های دیگر دارند که نشان دهنده کیفیت بالای گیربکس است.
حال دو مدل از
گیربکس‌های اتوماتیک را که در بسیاری از خودروها در ایران مورد استفاده قرار گرفته است، مورد بررسی قرار می‌دهیم. البته گیربکس AT نسبت به گیربکس اتوماتیک CVT ، بیش تر در خودروهای موجود در بازار ایران استفاده شده است.
اتوماتیک خورشیدی ( AT ) :
گیربکس اتوماتیک خورشیدی از رایج ترین و محبوب ترین نوع گیربکس ها در دنیا هستند. نخستین سری از گیربکس‌های اتوماتیک خورشیدی در سال ۱۹۴۰ توسط شرکت «جنرال موتورز» در خودروی اولدزموبیل تعبیه شد که در آن زمان بسیار سریع تر و پیشرفت بالاتر و حیرت آوری در بخش انتقال قدرت شده بود. این نوع گیربکس در بیش تر خودروهای اتوماتیک تولید داخل و اتوماتیک وارداتی به کار برده شده است.
این نوع گیربکس‌ها بیش تر به صورت دستی (manual) نیز در می‌آیند به گونه‌‌‌ای که راننده مشخص می‌کند خودرو در چه دنده‌‌‌ای کار کند، البته این اختیار تا جایی دست راننده است که دور موتورخودرو بیش از حد پایین نرود، در آن صورت کامپیوتر برای جلوگیری از فشار آمدن به موتور و گیربکس، دستور می‌دهد دنده سنگین تر شود یا در بعضی از گیربکس‌ها برای جلوگیری از افزایش سرعت خودرو در سرازیری‌ها برای دنده حد خاصی مشخص می‌کنند تا دنده بیش از اندازه سبک نشود و از خطر ناشی از افزایش سرعت جلوگیری شود که این کار با قرارگیری دسته دنده در حالت دستی و یک دنده خاص انجام می‌شود. برای مثال با قرار دادن در دنده ۳ در حالت دستی،
تعمیر گیربکس اتوماتیکدر بازه مشخص بین دنده ۱ تا ۳ کار می‌کند
جعبه دنده حالت‌های مختلفی را در خودرو شامل می‌شود که شامل:
- خلاص
- دنده سنگین
- دنده عقب
- قانون مستقیم
- اوردرایو
در رابطه با موارد بالا می‌توان گفت در حالت خلاص هیچ یک از چرخ دنده‌ها درگیر نیستند زیرا انتقال قدرتی به گیربکس صورت نمی‌گیرد. اما در قانون دنده سنگین دو حالت وجود دارد که این دو حالت یکسری اشتراکات را شامل می‌شوند و اشترک بین آنها این است که در هر دو حالت قفسه و پینیون‌ها، خروجی (متحرک) هستند اما دو ورودی یا محرک داریم، یکی رینگی (که خورشیدی به وسیله کلاچ‌ها ثابت می‌شود) و دیگری خورشیدی (که رینگی به وسیله کلاچ‌ها ثابت می‌شود) که در دومی‌بیش ترین گشتاور به قفسه داده می‌شود زیرا نسبت چرخ دنده‌های قفسه به خورشیدی بیش تر از بقیه حالت‌ها است. در حالت اوردرایو هم همیشه قفسه و پینیون‌ها محرک (ورودی) هستند ولی یک بار خورشیدی ثابت می‌شود و رینگی، خروجی (متحرک) و در حالت دیگر رینگی به وسیله کلاچ‌ها ثابت می‌شود و خورشیدی عضو خروجی (متحرک) است که کم ترین گشتاور و بیش ترین سرعت در این حالت منتقل می‌شود. در قسمت ۴ یا قانون مستقیم گیربکس طوری عمل می‌کند که دور ورودی با دور خروجی برابر می‌شود. ابتدا در این حالت فرض می‌کنیم چرخ دنده خورشیدی وجود ندارد و قدرت به رینگی داده می‌شود، در این صورت پینیون‌ها هم جهت با رینگی (ساعت گرد) می‌چرخند، حال با فرض نبود رینگی، قدرت به خورشیدی داده می‌شود و با چرخش خورشیدی در جهت عقربه‌های ساعت، پینیون‌ها در خلاف جهت عقربه‌های ساعت می‌چرند، در‌نهایت با فرض این که هر سه چرخ دنده قرار دارند و قدرت، هم به رینگی داده می‌شود، هم به خورشیدی (هر دو ساعت گرد)، متوجه می‌شویم که پینیون‌ها هم باید ساعت گرد بچرخند، هم پادساعت گرد، که در این وضعیت پینیون‌ها قفل می‌شوند و باعث می‌شوند قفسه، هم دور با رینگی و خورشیدی (دور ورودی = دور خروجی) بچرخد. در دنده عقب قفسه به کمک باند ثابت می‌شود و قدرت به چرخ دنده خورشیدی (ساعت گرد) منتقل می‌شود، چون قفسه ثابت است پینیون‌ها پادساعت گرد می‌چرخند و چرخ دنده رینگی را هم که خلاص است، در همان جهت می‌چرخانند و به این ترتیب جهت چرخش و گشتاور معکوس می‌شود (در این حالت شاهد بیش ترین گشتاور منتقل شده هستیم). البته می‌توانیم قدرت ورودی را به رینگی بدهیم و خورشیدی را که خلاص است، معکوس بچرخانیم و چون نسبت دنده‌ها، نسبت به حالت قبلی معکوس می‌شود، حالت اوردرایو دنده عقب رخ می‌دهد.
گیربکس اتوماتیک CVT :
در گیربکس اتوماتیک CVT اثری از چرخ دنده نیست و همین نشان دهنده این است که در CVT از تکنولوژی و فن خاص و جدیدی استفاده شده است. به کارگیری گیربکس CVT در رنو کولئوس، نیسان آلتیما، مورانو و….. که از خودروهای رایج در دنیا هستند، حداقل این مزیت را داشته که افراد عادی هم بتوانند در مورد این نوع گیربکس نظر بدهند و در مجموع با بررسی این نظرسنجی‌ها می‌توان نتیجه گرفت که اگر به دنبال خودرویی با سواری نرم، تعویض دنده بدون تقـّه، مصرف سوخت پایین، سروصدای کم و در کل به دنبال رانندگی آرام و بدون هیجان هستید بهتر است به دنبال خودرویی با گیربکس CVT بروید ولی اگر بیش تر به دنبال رانندگی همراه با دور موتور بالا و لذت بردن از غرش موتور هستید این سیستم برای شما توصیه نمی‌شود. از معایب CVT، هزینه بالای نگهداری، کمبود تعمیرکار متخصص، و قطعه در ایران است که موجب شده خوردروهایی با گیربکسCVT آن طور که انتظار می‌رفت مورد استقبال واقع نشوند.
نکاتی که باید هنگام رانندگی با گیربکس‌های اتوماتیک رعایت شود :
گیربکس که مثل فروش لوازم برقییا فروش لوازم آشپزخانهنیست که بخواهید بدون دانستن قوانینی با آن برخورد کنید.
۱- وقتی پشت چراغ قرمز یا در ترافیک می‌ایستید بیشتر از 30 یا 40 ثانیه با ترمز خودرو را نگه ندارید و باید دنده را خلاص کنید یا اگر خودرو در سراشیبی است از ترمز دستی استفاده کنید برای نگهداشتن خودرو و جلوگیری از حرکت خودرو چون با انجام این عمل دیگر نیازی به فشار دادن پدال ترمز نیست و پا و زانوی راننده در زمان‌های طولانی ترافیک استراحت می‌کند و یا اگر به طور ناگهانی پای شما از روی پدال برداشته شد، خودرو حرکت نمی‌کند. اما اگر تخمین می‌زنید زمان ترافیک کم تر از ۴۰ ثانیه است بهتر است با ترمز خودرو را متوقف کنید و دنده را در حالت خلاص (N) قرار ندهید، زیرا حرکت مجدد راحت تر است.
۲- اگر در سراشیبی هستید هرگز با دنده خلاص حرکت نکنید زیرا دنده‌ی خلاص در حین حرکت به گیربکس فشار وارد می‌کند و همین خلاص بودن باعث می‌شد بیشتر ترمز بگیرید که باعث ازبین رفتن لنت‌ها هم می‌شود و دیسک‌ها هم آسیب می‌بینند.
باید در نظر داشته باشید که در سراشیبی‌ها، وقتی در حالت D رانندگی می‌کنیم ECU تشخیص می‌دهد که نیاز به اعمال قدرت بر روی چرخ نیست و خود به خود پس از چند ثانیه سوخت رسانی به موتور را قطع می‌کند. البته در این حالت سرعت خودرو زیاد می‌شود و باید دسته دنده را در حالت دستی قرار دهیم و سپس با دنده ۱ یا ۲ در حالت دستی یا در بعضی از دسته دنده‌ها در حالت L حرکت کنیم تا سرعت خودرو زیاد نشود و نیاز به ترمزگیری کم تر شود.
تعمیر جلوبندیو تعمیر موتورو گیربکسدر کلینیک تخصصی تعمیرات خودرو amotors